Met vrijwilliger Agnes Harmsen van De VoorleesExpress mocht ik mee naar een gezin om de driejarige Asya* voor te lezen. We spraken buiten bij de flat af, waar we moesten wachten om met iemand mee naar binnen te gaan en daarna konden we aankloppen bij de voordeur. Het gezin komt uit Eritrea en de bel staat standaard uit. De moeder is hier al negen jaar en de vader zes. Hij heeft werk en spreekt redelijk Nederlands.
* De ouders willen liever geen foto van Asya online en ik noem omwille van de privacy daarom niet haar echte naam.
Asya is duidelijk enthousiast dat Agnes er weer is en gaat met plezier bij haar op de bank zitten. Voor Agnes op de grond staat een rugzak met een stapel prentenboeken van de bibliotheek. Moeder schenkt wat te drinken voor ons in. Dit is de zesde week van een reeks van 20 keer en het ritueel is duidelijk.

Agnes begint met het prentenboek Eend zegt miauw van Juliette Maciver. Asya kent de meeste dierengeluiden en de namen van de dieren. Dat het eendje in dit verhaal geen kwaak maar miauw zegt, is wel een beetje verwarrend.
De moeder van Aysa is bezig met een baby-broertje en loopt de kamer in en uit. De vader is ook in een kamer verdwenen.
Wanneer het boekje uit is, leer ik Aysa en Agnes een paar dierengebaren. Ik beweeg wijsvinger en duim als een snavel voor mijn mond en roep de moeder erbij. ‘Kijk, dit is een kip. Tok, tok, tok! Asya, kun jij mama in het boek een kip aanwijzen?’ De moeder kijkt even mee, maar komt er niet bij zitten.
Asya duikt in de rugzak van Agnes en trekt enthousiast mijn boek Dit dier hier eruit, met 30 raadrijmpjes over dieren. Het boek begint met een haan, wat meteen een moeilijk dier is. Ik houd een gespreide hand als een hanenkam boven mijn hoofd en kukel. Opnieuw lukt het zo om de moeder er even bij te betrekken. Wanneer ik twee klauwen van boven naar beneden beweeg en grom, begint ze te lachen en roept ze: ‘beer!’.
Deze tip ga ik dus zeker meegeven als ik in juli weer een workshop voor een groep vrijwilligers mag geven: Gebruik gebaren en betrek de ouders door ze te laten raden.

Ik heb het prentenboek Stoute Stoffer als cadeautje ingepakt en haal het tevoorschijn. Het is geschreven voor het Nederlands Jeugdinstituut, voor de VVE (voor- en vroegschoolse educatie) en het is er ook in het Turks en Engels. Ik mag het van Agnes zelf voorlezen en vertel de ouders dat Asya het mag houden en dat het daarom fijn is als ze meeluisteren; dan kunnen ze het later zelf met haar bekijken. Ik lees niet letterlijk voor, maar vertel bij de tekeningen. Dan zien de ouders dat ook dat een mogelijkheid is.
Stoute stoffer. Het verhaal is simpel. Het is zomer. Het meisje Anne geeft de planten water. De hond Stoffer is nieuwsgierig en bijt de tuinslang stuk en gooit de gieter om. Stoute Stoffer! Hij schudt zijn natte vacht uit bij het wasrek met kleren die moeten drogen. Maar op het laatst schudt hij zich uit bij de plantjes. Dat is fijn, want die moeten juist water hebben. Brave Stoffer! Stout/braaf. Nat/droog. Warm/koud. Er zitten veel dingen in om over te praten.
De vader is weer in de woonkamer en luistert mee. Ik laat hem een tekening van de gieter zien en vraag of hij weet hoe het heet, omdat het een belangrijk woord in het verhaal is. ‘Emmer?’ vraagt hij wijfelend. ‘Die komt later in het verhaal,’ zei ik. ‘Dit is een gieter.’ De moeder blijft op de achtergrond. Als het wasrek in het verhaal aan bod komt, wijs ik naar het wasrek in de hoek van de kamer en probeer de moeder er weer bij te betrekken.

Ik heb een plastic bubbel met daarin een kindje met een paar boekjes meegenomen en laat hem aan Asya zien. Ze wil hem steeds vasthouden en raakt er helemaal door gefascineerd. ‘Wat zie je?’ vraag ik.
‘Baby, spelen,’ fluistert ze.
‘Maar dat zijn boekjes,’ wijs ik. ‘Het kindje zit te lezen.’
Aysa knikte. ‘Spelen.’
Er is duidelijk al een mooie band tussen Aysa en Agnes. Het meisje geniet van het voorlezen en de aandacht en ervaart beide als ‘spelen’.
Er komen twee nieuwe bibliotheekpasjes op tafel. Agnes heeft de ouders verteld dat in Nederland alle kinderen gratis lid zijn van de bibliotheek. Volgende week gaat ze voor het eerst met de ouders erheen en kan Aysa zelf boeken uitzoeken. Hopelijk gaan de ouders daarna ook zelf met voorlezen aan de slag. Het mooie van De VoorleesExpress is dat ze elke week zien hoe een vrijwilliger het voordoet en hoeveel plezier hun dochtertje eraan beleeft.
Bedankt Agnes, dat ik mee mocht naar het gezin. Het was heel fijn en ik heb meteen wat ideeën opgedaan voor juli als ik weer een workshop voor vrijwilligers mag houden.
Lees ook: Wij proberen ouders erbij te betrekken, De VoorleesExpress