Het Poëziepaleis organiseert landelijke dichtwedstrijden, festivals, publiceert dichtbundels met poëzie van kinderen en jongeren, stelt kinderdichters aan, geeft workshops, maakt lesbrieven en mede-organiseert het project Raadgedicht. Tijd voor een gesprek met Inge Kappert, directeur van het Poëziepaleis in Groningen.
Kun je iets vertellen over het ontstaan van het Poëziepaleis?
Inge Kappert: ‘Het Poëziepaleis in 2009 begonnen als fusie van de schrijfwedstrijden Kinderen & Poëzie en Doe Maar Dicht Maar. In 1990 werd in Brabant, naar aanleiding van de Dag van de rechten van het kind van Unicef, de dichtwedstrijd Kinderen & Poëzie opgezet. Dat werd een jaarlijkse wedstrijd. In Groningen organiseerde een aantal ambtenaren en docenten al vanaf 1985 jaarlijks een regionale dichtwedstrijd voor middelbare scholen: Doe Maar Dicht Maar. We hebben die twee wedstrijden samengevoegd en zo is het Poëziepaleis ontstaan.’
Was jij meteen vanaf het begin bij het Poëziepaleis betrokken?
‘Toen ik in Groningen literatuurwetenschappen studeerde werd ik vrijwilliger bij de dichtwedstrijd Doe Maar Dicht Maar. Ik hielp bij de selectie en de redactie van de gedichten. Enige tijd voor we fuseerden werd mijn werk uitgebreid en werd het een betaalde functie. Ik ben er dus vanaf het begin bij betrokken.’
Waarom willen jullie kinderen stimuleren om poëzie te schrijven?
‘Door te schrijven kunnen kinderen hun stem laten horen in de maatschappij. We hebben in Groningen rond de Kerst ook een project waarbij we regels uit gedichten van jongeren laten zien op grote posters in de stad, op lichtkranten, op de rozet van het reuzenrad, op een scherm bij de ijsbaan. Het idee is dat kinderen die zich kunnen uitdrukken in taal zich gehoord voelen en later beter functioneren in de maatschappij. Jezelf kunnen uiten is belangrijk. Dat kan bijvoorbeeld ook met rap. Daarmee kunnen we ook kinderen enthousiast maken die niet zo snel een dichtbundel oppakken.’
Jullie maken mooi verzorgde dichtbundels. Vind je het belangrijk dat kinderen elkaars gedichten lezen?
‘Lezen van gedichten van anderen kan je op nieuwe ideeën brengen. Niet alleen qua taal, maar ook qua gedachten. Het is ook interessant om gedichten van kinderen uit andere culturen te lezen. Een kind dat hier nog niet zo lang woont, dat bijvoorbeeld uit Iran komt, heeft een heel andere manier om dingen te beschrijven. De honderd beste gedichten van de jaarlijkse wedstrijd komen in een mooi geïllustreerde dichtbundel. We besteden daar veel zorg aan, zodat het echt iets is om trots op te zijn. Je wordt uitgenodigd, je krijgt een vrijkaartje voor de prijsuitreiking en je krijgt de dichtbundel. Sommige kinderen en jongeren denken: schrijven is niks voor mij, ik kan dit niet. Door hun gedicht mooi te presenteren, kun je hen boven zichzelf uit laten stijgen.’
Toen ik in Amsterdam Schoolschrijver was, liet een moeder mij een oude dichtbundel van Kinderen & Poëzie zien. Daarin stond een gedicht van haar jongere zus, die door eerwraak om het leven was gekomen. Die bundel was heel waardevol voor haar. Herken je dat?
‘Zeker!’ Inge Kappert toont mijn de bundel Kinderen & Poëzie van 2025. ‘Deze is opgedragen aan een meisje dat in een oudere bundel stond en een tijdje daarna overleed. Die bundel was bijna uitverkocht. Nadat haar gedicht werd voorgelezen bij de uitvaart, bestelden familieleden en vrienden de bundel. Het Poëziepaleis heeft toen voor een herdruk gezorgd. Het was zo kostbaar dat die mensen dit nog hadden.’
Ik heb een bubbel meegenomen. Als Kinderboekenambassadeur wil ik namelijk onderzoeken hoe we uit de bubbel kunnen breken. Hoe bereiken jullie de jonge deelnemers?
‘Dat doen we voornamelijk via scholen. We laten elk jaar een mooie poster maken. Die sturen we naar 6500 basisscholen, 1500 scholen voor voortgezet onderwijs en ongeveer 1000 bibliotheken. Onze poster wordt ook ingestoken bij het tijdschrift Lezen. Daarnaast hebben we een nieuwsbrief en posten we veel op sociale media.
Zou het niet ook interessant zijn om naar AZC’s te gaan? Of NT2-onderwijs?
‘Natuurlijk. Dat is zeker een interessante doelgroep. Maar we werken met een heel klein team, en er gaat ook veel tijd in fondsenwerving en verantwoordingen en administratie zitten. Dus dit is wat we op dit moment kunnen doen.’
Raadgedicht wordt ook vaak genoemd als als een laagdrempelig project. Ik startte Raadgedicht in 2013. Vanaf 2015 organiseren wij het samen. Ik ben heel blij dat jullie dit project omarmd hebben, want daardoor kan het steeds doorgaan.
‘Wij vinden Raadgedicht een fantastisch project omdat het concept zo eenvoudig is. In een gedicht ontbreekt een woord en de lezer moet dat raden. Goed of fout is niet belangrijk. Je denkt met de dichter mee en soms vind je een mooier woord dan de dichter zelf bedacht heeft. Raadgedicht is inmiddels bij veel scholen bekend en het wordt steeds bekender.’
(Voor wie het nog niet kent: www.raadgedicht.nl).
Er zijn best veel bekende dichters die in jullie bundels gedebuteerd zijn. Kun je wat namen noemen?
‘Lieke Marsman was 14 jaar toen ze in 2005 met haar gedicht De lucht heb ik toch al gezien winnaar werd van de categorie 12-14 jaar. In 2007 stond ze ook in de bundel. En verder zijn o.a. Vicky Francken, Rachid Novaire, Ester Naomi Perquin en Wout Waanders door ons “ontdekt”. Bas Maliepaard heeft als puber ook meegedaan bij ons. Hij is geen dichter geworden, maar kinderboekenrecensent. Hij heeft wel lang bij ons in de jury gezeten.’
Jullie doen echt heel veel. Kun je nog een paar projecten noemen?
‘We maken lesbrieven en geven workshops. Op de pagina Educatie kun je veel gratis lesbrieven vinden. In onze webshop is bijvoorbeeld de Poëziegids Primair Onderwijs te koop. Daarnaast hebben we het project Kinderdichter. Wij geven dan workshops op school, helpen om de kinderdichter te selecteren en begeleiden de kinderdichter.’
Links
Poeziepaleis
Dichtwedstrijd 6-12 jaar Kinderen & Poëzie
Dichtwedstrijd 12-18 jaar Doe Maar Dicht Maar